Elastografia – rewolucja w diagnostyce obrazowej z użyciem USG

Elastografia USG to metoda diagnostyczna, która ułatwia lekarzowi badanie USG. Elastografia zaczęła być rozwijana w latach 90. XX wieku¹. W skrócie – elastografia, co to jest? Jest to narzędzie, które zrewolucjonizowało diagnostykę obrazową i jest wykorzystywane na szeroką skalę w gabinetach lekarskich. Istnieje kilka rodzajów elastografii, które różnią się sposobem wykonywania oraz zastosowaniem.

Elastografia, co to jest?

Elastografia USG jest to obrazowanie sztywności tkanek, które dostarcza dodatkowych informacji m.in. o zmianach patologicznych. Jest ona ściśle związana z badaniem palpacyjnym, w którym lekarz ocenia twardość badanej zmiany, można powiedzieć, że jest to cyfrowy odpowiednik takiego badania. Aparaty USG z elastografią wymaga większej ilości mocy obliczeniowej procesora, a co się z tym wiąże – bardziej zaawansowanego sprzętu.

Czym elastografia różni się od zwykłego USG?

Elastografia jest dopełnieniem badania USG i tak jak w jego przypadku, jest nieinwazyjna. Odczucia dla pacjenta są identyczne w przypadku obu badań. USG z elastografią (np. SWE) jest stosowane w sytuacji, gdy podczas zwykłego badania USG zostanie znaleziona zmiana patologiczna. W konsekwencji, lekarz przeprowadza dokładniejszą diagnozę z wykorzystaniem tego oprogramowania.

Na czym polega badanie elastograficzne?

Badanie elastograficzne wykorzystuje się przy pomocy głowicy USG oraz odpowiedniego oprogramowania. Podczas elastografii tarczycy przy pomocy aparatu Alpinion XCube70, diagnosta może ocenić na ekranie dualnym sztywność tkanki. Do dyspozycji pozostaje również podstawowy obraz 2D wraz ze skalą twardości tkanki. Przy pomocy głowicy ultrasonograficznej oraz skali, lekarz ocenia stopień zmian patologicznych.

Rodzaje badania elastograficznego

Wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje badań elastograficznych. Jest to:

• elastografia odkształceń (SE) – ocenia odkształcenie tkanek poprzez ręczny ucisk
• elastografia przejściowa (TE) – generuje falę ścinania z zewnętrzną wibracją
• impuls siły promieniowania akustycznego (ARFI) – wykorzystuje siłę promieniowania akustycznego do wytwarzania fal ścinania. Dodatkowy podział ARFI:

– elastografia fal ścinania punktowego (pSWE),

– elastografia fal ścinania 2D (2D SWE),

– elastografia fal ścinania 3D (3D SWE).²

Dodatkowy podział ze względu na rodzaj badań USG. Elastografia:

• wątroby,
• tarczycy,
• piersi.

Elastografia wątroby

Badanie do oceny stopnia zwłóknienia wątroby jest coraz bardziej popularne w gabinetach lekarskich. U pacjenta skierowanego na badania oceniana jest elastyczność tkanek wątroby. Twardość narządu może wynikać z różnych chorób, wirusów lub toksyn (np. alkohol). Nowoczesne aparaty ultrasonograficzne (np. XCUBE70) posiadają takie funkcje, które są spotykane w prywatnych gabinetach lekarskich i w celu wykonania badania, pacjent nie jest zmuszony na leczenie szpitalne. W aparatach Alpinion funkcja do oceny twardości tkanek wątroby (ATI) dostępna jest w większości modeli.

Elastografia tarczycy

Podczas badań tarczycy, podczas zlokalizowania zmiany patologicznej niezbędna okazuje się elastografia. Najczęściej stosowanym rodzajem jest elastografia uciskowa lub fali poprzecznej. W przypadku pierwszej, lekarz dokonuje ręcznego ucisku i sprawdza sztywność tkanki. Zmiany złośliwe są z reguły sztywniejsze.²

Ten rodzaj elastografii jest dostępny we wszystkich aparatach marki Alpinion, z wyłączeniem rozwiązań tabletowych.

Elastografia piersi

Jak pokazują badania, najskuteczniejszą metodą oceny zmian piersi jest elastografia SWE, stosowana w modelach XCUBE70. Ponadto autorzy sugerują potencjalne korzyści z włączenia SWE do rutynowych badań. Ten rodzaj elastografii jest dostępny w większości aparatów marki Alpinion.

Czy w każdej pracowni ultrasonograficznej można wykonać elastografię?

Elastografia zyskuje na popularności i coraz częściej można ją spotkać w gabinetach lekarskich. Natomiast USG z elastografią to nie jest standard, którego można oczekiwać u wszystkich specjalistów. Aby poprawnie wykonywać takie badania należy ukończyć specjalistyczne kursy i zdobyć doświadczenie, które pomoże z dużą skutecznością diagnozować pacjentów. Ponadto placówka medyczna musi być wyposażona w odpowiedni aparatem ultrasonograficzny, który obsługuje elastografię.

Podsumowanie

Elastografia zyskuje na popularności i jest doskonałym narzędziem do zaawansowanej diagnostyki. Badanie jest całkowicie bezpieczne, nieinwazyjne, a jego wykonanie jest podobne do standardowego badania USG. Wyróżniamy 3 podstawowe badania ultrasonograficzne oraz możemy je podzielić również ze względu na rodzaj wykonywanych badań. Placówka medyczna świadcząca usługi związane z elastografią, powinna posiadać personel medyczny, który posiada kompetencje w zakresie wykonywania takich świadczeń. Ponadto placówka musi dysponować odpowiednim aparatem USG, który umożliwia takie badania.

Bibliografia:

1. J.-L. Gennisson, T. Deffieux, M. Fink, M. Tanter, Ultrasound elastography: Principles and techniques, Journal de Radiologie Diagnostique et Interventionnelle, Volume 94, Issue 5, May 2013, Pages 504-513
2. Cui, Xin-Wu 1,* ; Li, Kang-Ning 1,* ; Yi, Ai-Jiao 2 ; Wang, Kosz 2 ; Wei, Qi 1 ; Wu, Ge-Ge 1 ; Dietrich, Christoph F. 3, Ultrasound elastography, Endoscopic Ultrasound 11(4):p 252-274, Jul–Aug 2022.